justim123
WarrioR
Harzemşah'ların son hükümdarı (1231, Silvan/Diyarbakır'a yakın). Doğum tarihi ve yeri hakkında yeterli bilgi yok. Gerçek adı Mengü Bedri ve Celaleddin Mengüberdi olarak da bilinir. Khwarazmsh hükümdarı Alaaddin Muhammed'in en büyük oğlu ve Hint kökenli bir cariye olan Ayçiçek Hatun'dur.
Erken yaşta, Merkezi Gazne olan gür bölgesi yönetimine getirildi. Babasıyla birlikte askeri keşiflere katıldı. 1216'da Moğollarla olan savaşta Cengiz Han'ın oğlu Cuci'yi yendi. Babası Alaaddin Muhammed ilk olarak annesi Terken (Türkan) Hatun'un etkisi altında uzlag Şah'ı veliaht Prens olarak gösterdi, ancak Moğol saldırılarının başlangıcında celaleddin'in yerini alması gerektiğini söyledi. Bunun üzerine kardeşleri ve bazı komutanları Celaleddin'e karşı harekete geçti. Celaleddin Horasan'a gitti, oradan Gazne'ye geçti ve büyük bir ordu kurdu. Parvan yakınlarındaki Moğol güçlerini yendi. Fakat komutanları ganimet için savaşmaya başladığında, ordusu dağıldı ve onu takip eden Moğol ordusu tarafından İndus Nehri yakınında yenildi.
Başka bir yenilgi onu bir hükümdar yaptı. Celaleddin, babası Cengiz Han tarafından yenildiğinde hükümdar oldu ve Aralık 1220'de Hazar Denizi'ndeki bir adada öldü. Hazar Denizi'nin doğusundaki Mangışlak Yarımadası'na geçti ve Harazmşahların başkenti olan Urgenç kasabasına gitti. Parçalanmış devleti tekrar toplamaya çalıştı, ancak bunu başaramadı. Çağatay Han'ın komutasındaki büyük bir Moğol ordusu ve Cengis Han'ın oğulları Öğeday Han, Urgenç'i 1221'de kuşattı ve onu ele geçirdikten sonra yakıp yok ettiler. Celaleddin Harzemşah, Moğol yenilgisinden (1221) sonra Hindistan'a sığındı ve üç yıl orada kaldı.
Celaleddin Harzemşah, 1224 yılında İran bölgesinde Salgur hükümdarı Sad bin Zengi'yi kendisine sadık kıldı. Irak-I Acem ve İsfahan'da egemenliğini ilan eden kardeşi Gıyaseddin Pir Şah'ı ve Lur hükümdarlarını fethetti. 1225'te büyük bir orduyla Güney Kafkasyalıların çok zengin bir ülkesi olan Gürcistan'a doğru askeri bir keşif gezisine çıktı. Garnisi'de Hıristiyan Gürcü Krallığının ordularıyla karşılaştı ve onları burada yendi. Böylece Gürcistan'ın başkenti olan Tiflis yolu Khwarazmshahs'a açıldı. Ancak Azerbaycan Valisi ve Kerman olan Burak Hacib'in isyanından sonra, Zaferini Tiflis'in Fethi ile sona erdiremedi ve geri dönmek zorunda kaldı. İsyanı bastırdıktan sonra Bağdat çevresini yağmaladı ve Temmuz 1225'te Tebriz'i ele geçirdi. Daha sonra tekrar Gürcistan'a yöneldi. Bir elçi gönderdi ve müzakerelere başladı. Tekliflerinin reddedilmesi üzerine tiflis'i ordusuyla kuşattı ve bu şehri Nisan 1227'de ele geçirdi. Ertesi yıl, Kabil'in kuzeyindeki Pervan bölgesinde Cengiz Han'ın yöneticisi ve Komutanı olan Cıgi-Kutuku Noyan komutasındaki 10.000 askerden oluşan büyük bir Moğol ordusu ve Celaleddin ordusu birbirleriyle karşı karşıya kaldı. Khwarazmshah ordusu bu Pervan Savaşında muzaffer oldu. Pervan Savaşı, Moğol ordularının ilk büyük yenilgisi olarak tarihe geçti. Pervan'daki Khwarazmshah zaferi, Moğolların yenilmez bir güç olduğu efsanesini sona erdirdi.
Yeni Khwarazmshah'ın hükümdarı olan Celaleddin Harzemşah, 1228'de Kuzey Irak, Kerman, Fars, İsfahan ve Tebriz bölgelerini yönetti. 1229'da Kipczak ve Gürcistan'ı yendi. Tiflis'e girdikten sonra Gürcü kontrolü altında olan şeker, Gag ve Kağıtman kalelerini ele geçirdi. Ahlat'ı Ağustos 1229'da kuşattı ve Mayıs 1230'da ele geçirdi. Sultanlığı Bağdat'taki Halife tarafından onaylandı. Ancak 10 Ağustos 1230'da Anadolu Selçuklu ve Memluk ordularına karşı savaştığı Yassıçimen Savaşı'nda yenildi. Alaeddin, Erzurum ve Memluk Ahlat'ı ele geçirdiğinde, onlarla barışmak zorunda kaldı.
1230 yılı sonunda Hoy'dayken, Ceyhun nehri'ni geçip Irak - I Acem'e giren Moğol güçlerine karşı Anadolu Selçuklu ve Memluk hükümdarlarının desteğini istedi. Ancak bu destek ona verilmedi. Ağustos 123l'de Dicle Nehri boyunca Moğollar tarafından pusuya düşürüldü. ordusu taburcu edildi ve (Silvan) bölgesindeki Meyyafark'taki dağlara kaçtı. Orada bir saldırı sonucu öldü. Ölümü, Khwarazmshah devletini tarihten yok etti. Tanzimat döneminin yazarlarından Namık Kemal, aynı adı taşıyan Celaleddin Harzemşah'ın hayatı hakkında bir tiyatro oyunu yazdı.
Erken yaşta, Merkezi Gazne olan gür bölgesi yönetimine getirildi. Babasıyla birlikte askeri keşiflere katıldı. 1216'da Moğollarla olan savaşta Cengiz Han'ın oğlu Cuci'yi yendi. Babası Alaaddin Muhammed ilk olarak annesi Terken (Türkan) Hatun'un etkisi altında uzlag Şah'ı veliaht Prens olarak gösterdi, ancak Moğol saldırılarının başlangıcında celaleddin'in yerini alması gerektiğini söyledi. Bunun üzerine kardeşleri ve bazı komutanları Celaleddin'e karşı harekete geçti. Celaleddin Horasan'a gitti, oradan Gazne'ye geçti ve büyük bir ordu kurdu. Parvan yakınlarındaki Moğol güçlerini yendi. Fakat komutanları ganimet için savaşmaya başladığında, ordusu dağıldı ve onu takip eden Moğol ordusu tarafından İndus Nehri yakınında yenildi.
Başka bir yenilgi onu bir hükümdar yaptı. Celaleddin, babası Cengiz Han tarafından yenildiğinde hükümdar oldu ve Aralık 1220'de Hazar Denizi'ndeki bir adada öldü. Hazar Denizi'nin doğusundaki Mangışlak Yarımadası'na geçti ve Harazmşahların başkenti olan Urgenç kasabasına gitti. Parçalanmış devleti tekrar toplamaya çalıştı, ancak bunu başaramadı. Çağatay Han'ın komutasındaki büyük bir Moğol ordusu ve Cengis Han'ın oğulları Öğeday Han, Urgenç'i 1221'de kuşattı ve onu ele geçirdikten sonra yakıp yok ettiler. Celaleddin Harzemşah, Moğol yenilgisinden (1221) sonra Hindistan'a sığındı ve üç yıl orada kaldı.
Celaleddin Harzemşah, 1224 yılında İran bölgesinde Salgur hükümdarı Sad bin Zengi'yi kendisine sadık kıldı. Irak-I Acem ve İsfahan'da egemenliğini ilan eden kardeşi Gıyaseddin Pir Şah'ı ve Lur hükümdarlarını fethetti. 1225'te büyük bir orduyla Güney Kafkasyalıların çok zengin bir ülkesi olan Gürcistan'a doğru askeri bir keşif gezisine çıktı. Garnisi'de Hıristiyan Gürcü Krallığının ordularıyla karşılaştı ve onları burada yendi. Böylece Gürcistan'ın başkenti olan Tiflis yolu Khwarazmshahs'a açıldı. Ancak Azerbaycan Valisi ve Kerman olan Burak Hacib'in isyanından sonra, Zaferini Tiflis'in Fethi ile sona erdiremedi ve geri dönmek zorunda kaldı. İsyanı bastırdıktan sonra Bağdat çevresini yağmaladı ve Temmuz 1225'te Tebriz'i ele geçirdi. Daha sonra tekrar Gürcistan'a yöneldi. Bir elçi gönderdi ve müzakerelere başladı. Tekliflerinin reddedilmesi üzerine tiflis'i ordusuyla kuşattı ve bu şehri Nisan 1227'de ele geçirdi. Ertesi yıl, Kabil'in kuzeyindeki Pervan bölgesinde Cengiz Han'ın yöneticisi ve Komutanı olan Cıgi-Kutuku Noyan komutasındaki 10.000 askerden oluşan büyük bir Moğol ordusu ve Celaleddin ordusu birbirleriyle karşı karşıya kaldı. Khwarazmshah ordusu bu Pervan Savaşında muzaffer oldu. Pervan Savaşı, Moğol ordularının ilk büyük yenilgisi olarak tarihe geçti. Pervan'daki Khwarazmshah zaferi, Moğolların yenilmez bir güç olduğu efsanesini sona erdirdi.
Yeni Khwarazmshah'ın hükümdarı olan Celaleddin Harzemşah, 1228'de Kuzey Irak, Kerman, Fars, İsfahan ve Tebriz bölgelerini yönetti. 1229'da Kipczak ve Gürcistan'ı yendi. Tiflis'e girdikten sonra Gürcü kontrolü altında olan şeker, Gag ve Kağıtman kalelerini ele geçirdi. Ahlat'ı Ağustos 1229'da kuşattı ve Mayıs 1230'da ele geçirdi. Sultanlığı Bağdat'taki Halife tarafından onaylandı. Ancak 10 Ağustos 1230'da Anadolu Selçuklu ve Memluk ordularına karşı savaştığı Yassıçimen Savaşı'nda yenildi. Alaeddin, Erzurum ve Memluk Ahlat'ı ele geçirdiğinde, onlarla barışmak zorunda kaldı.
1230 yılı sonunda Hoy'dayken, Ceyhun nehri'ni geçip Irak - I Acem'e giren Moğol güçlerine karşı Anadolu Selçuklu ve Memluk hükümdarlarının desteğini istedi. Ancak bu destek ona verilmedi. Ağustos 123l'de Dicle Nehri boyunca Moğollar tarafından pusuya düşürüldü. ordusu taburcu edildi ve (Silvan) bölgesindeki Meyyafark'taki dağlara kaçtı. Orada bir saldırı sonucu öldü. Ölümü, Khwarazmshah devletini tarihten yok etti. Tanzimat döneminin yazarlarından Namık Kemal, aynı adı taşıyan Celaleddin Harzemşah'ın hayatı hakkında bir tiyatro oyunu yazdı.
