Dört Çekirdek Ve Hızaşırtma

Dört Çekirdekli İşlemciler Çok Yüksek Hızlarda Çalışabilirler Mi?​

CPU teknolojisini iki yıldır yakından takip edenler, dört çekirdekli işlemcilerin çok iş parçacıklı (multi-threading) uygulamalarda oldukça büyük bir başarım üstünlüklerinin olduğunu iyi bilirler. Öte yandan aynı okuyucu kitlesi, dört çekirdeğin oyunlarda neredeyse hiçbir avantajının olmadığını da bilirler çünkü oyunlar genellikle tek veya çift iş parçacıklı olarak çalışacak biçimde tasarlanmışlardır.

Hem oyun oynamayı seven hem de çok iş parçacıklı uygulamalardan sık sık yararlanan kullanıcılar kendilerini tatmin edecek en iyi işlemciyi kararlaştırmak için ince eleyip sık dokumalılar ama kime danışacaklarını da iyi bilmeliler. Zira kendisini bu işte "uzman" varsayan birçok kişi, bilgisayarlarını oyun amaçlı kullanmak isteyen kullanıcılara ne hassa, Core 2 Duo E6750'den daha yavaş fakat dört çekirdekli olan Core 2 Quad Q6600'ü önerebilmekte!

Hızaşırtma, dört çekirdekli işlemcileri uygulamalarda olduğu kadar oyunlarda da zirveye yerleştirebilir... Mi acaba? Tom's Hardware forumunda bazı üyeler "Q6600'ü E6750'nin hızına yükseltin yeter" deseler de unuttukları bir nokta var. Şüphesiz ki E6750'ye de hızaşırtma uygulanabiliyor ve işin üzücü tarafı çift çekirdeklilerin genellikle daha iyi hızaşırtma olurlar.

Gerçekten de yeterince zorlanmış bir Core 2 Quad işlemcisinin, aynı derecede hızaşırtma uygulanmış Core 2 Duo işlemcisine göre oyunlarda ne kadar üstün gelebileceği herkesin merak ettiği bir mesele. Core 2 Quad'ın düşük hızdan kaynaklanan bazı olumsuzluklarını bir kenara atarsak, barındırdığı dört çekirdeğin yardımıyla özellikle kodlama (encoding) uygulamaları gibi bazı alanlarda üstün gelmesi sebebiyle pahalı olsa da mantıklı bir tercih haline geliyor.

Nihayet aynı düzeltme aşamasıyla (G0 stepping revision) üretilmiş Core 2 Duo ve Quad işlemcilerinin her ikisi de elimize ulaşmış olduğundan bu soruya mantıklı bir cevap verebileceğiz.

QX6850, Q6600, Başka?​

Henüz geçenlerde Intel Core 2 Quad Q6600 sahibi olan bazı okuyucularımızın yüzleri gülüyordu. Çünkü bize söylediklerine göre satın aldıkları Q6600'ün iki çift çekirdeği de (toplamda dört çekirdek) birer G0 aşamasıydı (stepping). Satın aldığınız işlemcinin hangi aşamayla üretildiğini anlamanız için en güzel yol kutusunu açmak üzerindeki seri numarasına bakmaktır fakat müşterilerin büyük çoğunluğu oldukça karmaşık ve anlamsız görünen bu karakterlerin neler söylediklerini bilemezler. Diğer taraftan çok az sayıdaki bilgili ve bilinçli kullanıcı mutlu bir şekilde kendilerine gelen en iyi ve en yeni çekirdekleri sergileyip üstüne fazladan para isterlerken, diğer kullanıcılar eski sürüm işlemcilerin piyasada tükenmesini beklemeli veya derslerine iyi çalışmalıdırlar.

En son aşamayı elde etmek için daha kolay bir yol daha var: En yeni modelleri satın almak. Bunun için bir önceki hızaşırtma deneyimizde de kullandığımız Core 2 Duo E6750 ve bugünkü konuğumuz Extreme QX6850'yi deneyimize dâhil ettik.

Intel bir Q6750 modeli sunmadı – en azından şimdilik. Dolayısıyla bu iki işlemci arasındaki frekans farklılıklarını giderebilmek amacıyla her iki işlemciyi de hem E6750'nin 2.66 GHz hızında hem de QX6850'nin 3.0 GHz hızında test ettik. QX6850'nin işlemci çarpanı değiştirilebildiğinden kolaylıkla onu E6750'nin standart hızında (8x333 MHz) çalıştırabildik fakat E6750'nin çarpanının kilitli olması sebebiyle Q6850'nin hızına erişebilmesi için doğrudan hızını arttırmak zorunda kaldık (8x375 MHz = 3.0 GHz).

Core 2 Quad Q6600 işlemcilerinin sahipleri, yaptığımız her iki ayarı da kendileri uygulayabilirler çünkü bu işlemci, çarpanın 6x-9x arasında ayarlanabilmesine izin veriyor.

Hızaşırtmaya Elverişli Donanım​

E6750'nin sekiz çarpanına sahip olması, işlemcinin en yüksek saat hızına ulaşılabilmesi için 520 MHz gibi yüksek bir birim FSB hızını gerekli kılıyor ve tabi bunun için oldukça sıkı anakartlara da ihtiyacınız var. GIGABYTE GA-P35T-DQ6 bize bir önceki yüksek hızaşırtma deneyimizden yadigâr kaldı. O gün F3c BIOS sürümüyle beraber test ettiğimiz anakart için hazırlanan F3i'nin deneme sürümü (Beta) şu an çıkmış durumda.

Hızaşırtma yapmak istiyorsanız tüm bileşenlerinizin buna elverişli olması gerekmektedir, öyleyse hızlı RAM'lerle de beraber çalışmalısınız. Super Talent'in DD3-1600 belleği öyle bir bellek ki 2000 MHz gibi bir hızın ötesini görebiliyor veya CAS4 gecikmesiyle çalışabiliyor ancak doğal olarak yüksek hızlarda bu kadar düşük gecikmelerde çalışamayacağını sizler de takdir edersiniz. İlerleyen sayfalarda işlemci hızaşırtma sonuçlarını açıkladıktan hemen sonra düşük gecikme yerine neden yüksek hız tercih ettiğimizi açıklayacağız.

Anakart ve bellek sınırlandırmalarını bir taraf koyarsak, işlemciyi soğutmak daha büyük bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Yüksek hızlarda oluşan sıcaklık en sınırlandırıcı etmendir ancak ne var ki sistemi bu hızlarda kararlı tutabilmek için daha yüksek çekirdek gerilimleri şarttır. Dolayısıyla yüksek gerilim yüksek ısıya da sebebiyet verdiğinden, işlemciyi imkânlar dâhilinde soğutabildiğimiz kadar soğutmalıyız. Swiftech'in Apogee GTX LGA775 soğutucusu, üç fanlı (120 mm) radyatörü ve MCP-655b su pompasıyla gücünün yettiği kadar bize yardımcı olacak.

CPU Hızaşırtma Sonuçları​

Bu seferde de Core 2 Duo E6750'nin gerilimini en çok 1.60 Volt'a kadar çıkarabildik ve bunun sonucunda yine 4.16 GHz frekans sınırına eriştik.

Core 2 Extreme QX6850, aynı aşamalı işlemcilere sahip olmasına rağmen ne yazık ki E6750 kadar FSB dostu değil. Standart dokuz çarpanının olmasına rağmen 3.80 GHz'yi güçlükle geçebildi. O halde biz de çarpan sayısını 10'a çıkarıp 4 GHz sınırını aşmayı başardık.

Bellek Ayarları​

Super Talent'in DDR3-1600 belleklerini tüm deneyler boyun 2.00 Volt gerilimle kullandık.

Yüksek bellek hızları en büyük yararı, sadece göstermelik karşılaştırma deneylerinde sağlarlar. En iyi program başarımı ise daha düşük hızlarda ve gecikmelerde gerçekleşir.

Super Talent DDR3-1600 belleklerin 1066 MHz'de CAS4.0 (4-4-4) gecikmesinde çalışabildiğine şahit olduk ve daha önce kullandığımız DDR2-1066 örneklerimizle de uyuşsun diye tRAS gecikmesini 12'ye çektik. Bu ayarı Core 2 Duo E6750 ve Extreme QX6850'yi standart hızlarıyla test etmek için kullandık.

E6750'yi 3.00 GHz yapmak için birim sistem hızını biraz arttırmalıydık. FSB/DRAM oranını dengede tutmamız nedeniyle hızaşırtma sonucu bellek hızı 1200 MHz'e çıktı ve bu da gecikmeleri 5-4-4 olarak yükseltmemizi gerektiriyordu. DDR2 belleklerle birebir test yapmak için kullandığımız 1066 MHz standart hızından uzaklaşınca da tRAS gecikmesini 8 döngüye (cycle) düşürmekte herhangi bir mahsur görmedik.

Core 2 Extreme QX6850 daha çok çarpan ve daha düşük birim sistem hızıyla en yüksek hıza erişebildiği için FSB/DRAM oranını 5:8 olarak belirledik. Yalnız gecikmeleri de birazcık yükseltmek zorunda kaldık tabi.

Bu arada, Core 2 Duo E6750'nin 8 tanecik işlemci çarpanı muazzam bir sistem hızına erişmemizi gerektiriyordu ve düşük gecikme ayarımızı korumak adına FSB/DRAM oranını 2:3 yaptık.

Deney Düzeneği​

 

Deney Sonuçları​

3B Oyunlar

Call of Duty sadece ekran kartına yüklenen bir oyun görünümünde. Core 2 Extreme QX6850 burada hızaşırtmadan hiçbir yarar sağlamasa da Core 2 E6750'yi standart hızlarda 1-2 kare hızıyla geride bırakıyor. Bu küçük artışın nedeni, işletim sisteminin işlemcinin "kullanılmayan" diğer iki çekirdeğine birkaç ufak görev vermesi olabilir.

F.E.A.R. ise işlemci ne kadar güçlüyse o kadar fazla başarım sağlıyor ve Core 2 Duo E6750'nin en yüksek hızının QX6850'den de yüksek olması bu oyunda işe yarıyor.

Quake 4'de de F.E.A.R.'ın durumuna benzer şekilde işlemciden kaynaklanan başarım kazanımları görülüyor. Core 2 Extreme QX6850'nin diğer iki çekirdeğinin 2.66 ve 3.00 GHz hızlarında etkilerini hissettirdiklerine dikkat edin. Quake 4, çift çekirdekli işlemcilere uyarlanmış ilk oyunlardan birisiydi fakat yapılan uyarlamayla dört çekirdeğe de hafiften bir destek sağlanmış gibi görünüyor.

Uygulama

3D Studio Max, dört çekirdeğin iki çekirdek üzerine getirdiği %80'lik farkla, saat hızı daha düşük olan dört çekirdeklilerin aslında nelere kadir olduğunu kanıtlıyor.

Ses Kodlama

Lame ve OGG dört çekirdekten neredeyse hiç faydalanmıyor çünkü Core 2 Duo E6750 ile Core 2 Extreme QX6850 her hızda başa baş bir görünüm sergiliyor.

Video

Yeni DivX kodlayıcı programı açıkçası dört çekirdekli işlemcilere tam olarak uyarlanmış. Hatta dört çekirdekli işlemcimiz çift çekirdekliye göre %100'ün üzerinde başarım artışı elde etti.

XviD, çift çekirdekli işlemcilerle normalde DivX'e göre daha hızlı kodlama yapar ama bu sefer Core 2 Extreme QX6850'nin pek geride kaldığını söyleyemeyiz. Yine de burada Core 2 Duo E6750 galip.

Yapay

PC Mark'ın sistem deneyi Core 2 Extreme QX6850'e çok az puan verdi ancak Core 2 Duo E6750'nin daha yüksek olan hızı karşısında gene de iyi sayılır.

Her ne kadar Core 2 Extreme QX6850 PC Mark 2005'in CPU testinde Core 2 Duo E6750'yi tokatlasa da, aslında bu farkın daha büyük olacağını umuyorduk.

PC Mark 2005'in bellek deneyi, dört çekirdekli işlemcilerin özellikle yüksek hızlarda çalıştıkları zaman Intel'in yüksek hızlı FSB'sini daha etkin bir biçimde kullandıklarını ortaya çıkarıyor. E6750'nin bellek hızı daha yüksek olsa da, görüldüğü gibi daha düşük puan almış.

Sandra 2005'in CPU aritmetik deneyi QX6850'in fazladan çekirdeklerini tam kullanarak sağladığı yaklaşık %100 başarım artışıyla, PC Mark'dan umduğumuz fakat bulamadığımız farkı gözlerimizin önüne getiriverdi.

Başarım Özeti​

Core 2 Duo E6750, Core 2 Extreme QX6850'ye göre daha yüksek hızlara ulaşabilse de, aradaki öyle tahmin ettiğimiz kadar çok çıkmadı. Deney düzeneği ve ayarlarda birkaç ufak değişiklik yaparak G0 aşamalı Q6600'ın yeteneklerini de yakından görmek istedik fakat açıkçası bunu yapmak bize nasip olmadı. Ama gene de çift çekirdekli ucuz bir işlemcinin oyunlarda nelere kadir olduğunu hepimiz görüyoruz değil mi?

Core 2 Duo E6750'nin daha yüksek bir hıza ulaşabilmesi, oyunlarda onu QX6850'nin bile önüne geçiriyor. Eşit hızlarda ise QX6850'ye geçiliyor. Oyun meraklıları bu ikilinin birbirlerine ne kadar yakın olduklarını görmekten mutluluk duyacaklardır ve dört çekirdekli bir işlemciye verecekleri parayı oyunlar için hayati öneme sahip bir parçaya, yani örneğin 600 Dolarlık bir ekran kartına verebilirler.

Birçok uygulama çok çekirdekli işlemcilerden tam olarak yararlanabilecek şekilde tasarlanmaya başladı fakat hala tek veya çift iş parçacıklı olarak çalışanlar da yok değil. Dört çekirdeğin bu durumda büyük bir başarım kazancı sağlamasını umuyorduk ama bakalım en yüksek hızaşırtmayla beraber neler yapabilmiş?

2.66 GHz hızında dört çekirdek çift çekirdeğe nazaran %36 kazanç sağlıyor. İşlemciler en yüksek derecede zorlandığında ise aralarındaki fark gördüğünüz gibi belirgin biçimde azaldı çünkü E6750'nin tepe noktası QX6850'den daha yukarıda.

Bazı yapay karşılaştırma deneyleri sadece işlemci için başarım ölçümleri yapar. O halde dört çekirdeğin avantajını en çok burada göreceğiz demektir.

2.66 GHz hızında Core 2 Extreme, Core 2 Duo'ya %86 gibi bir oranda fark atmış. Ancak en yüksek hızlarda dört çekirdekle çift çekirdek arasındaki fark yine en aza inmiş. Bunun nedeni de üst paragrafta yazan sebepten farklı bir durum değil.

Tüm başarım kazanımlarını tek bir grafik altında göstermek, çok yüksek hızlarda çalışan bir dört çekirdekli işlemcinin günlük kullanımlarda size neler sağlayabileceğini kolaylıkla anlayabilmenizi sağlayacaktır.

Üstteki grafiğe göre iki işlemcinin en üst hız sınırında, dört çekirdekli işlemcinin çift çekirdeğe göre ortalama %38 daha hızlı olduğu sonucu açığa çıkıyor ( %200.98, %145.12 ile bölündüğünde %138.49 oranı elde edilir).

Sonuç​

Yaptığımız deneyler sonucunda Intel'in yeni ve en pahalı amiral gemisi Core 2 Extreme QX6850'nin gayet iyi hızaşırtma yeteneklerinin olduğuna şahit olduk. 4.16 GHz gibi bir hıza erişen Core 2 Duo E6750'nun karşısında dört çekirdekli bir işlemcinin 4.02 GHz'e ulaşabilmesi şaşırtıcı. Eğer cebiniz yeterince doluysa, Core 2 Extreme QX6850 sizi fazlasıyla tatmin edebilecek gibi duruyor.

Deneylerde şahit olduğumuz diğer önemli nokta ise QX6850'nin E6750 ile aynı çekirdek sürümüne sahip olmasına rağmen E6750 kadar FSB dostu olmadığıydı. Bazıları bunu dört çekirdeğin ürettiği yüksek ısının FSB hızını çok daha ötelere taşımayı engellediğini savunacaklardır fakat FSB hızının işlemcinin ısısıyla herhangi bir alakası olmadığından diğer olası nedenleri göz önünde bulundurmanın faydalı olacağını düşünüyoruz.

QX6850'nin düşük bir FSB hızı aralığı olmasının iki önemli sonucu var. Birincisi aynı işlemci aşamasına sahip Q6600'ün neler yapabileceğinden, yani bu işlemcinin en yüksek hızının ne olabileceğinden, yüksek FSB hızında oluşan kararsızlığı elemek adına çarpan sayısını QX6850'de olduğu gibi 9'un üstüne çıkarma şansımızın bulunmamasından dolayı asla emin olamayacağız. İkincisi, biz QX6850'yi gelecekte anakart deneylerimiz için de kullanmayı hedefliyorduk fakat yine FSB hızını yeterince yukarıya çekemeyeceğimiz için test edeceğimiz anakartların gerçek FSB hızı yeteneklerini, en azından Core 2 Duo E6750'nin sunabildiği derecede göremeyebiliriz.

İşte tüm bu saydığımız nedenlerden dolayı Core 2 Extreme QX6850'yi başka bir sistem başarımı deneyi hazırlayıncaya kadar rafa kaldırıyoruz. Öte yandan gelecekteki G0 aşamalı Core 2 Quad müşterilerinin akıllarındaki en önemli mesele, bu işlemcilerin QX6850'nin 9 hız çarpanıyla yaşadığı gibi 3.8 GHz sınırına takılıp takılmayacakları ancak şimdilik bu konuda gerekli deneyleri yapmadan tatmin edici yorumlar yapamayız.

Yayın Tarihi: 19 Eylül 2007
Hazırlayan: Thomas Soderstrom
Çeviren: Salih Güler
Bölüm: İşlemci
Ek Bilgi / Düzenleme: Mr.666 1337

 

Çok iyi bir yazı olmuş. bilgilendirdiğin için saol +k